Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

accentus N M

  • 1 accentus

    accentus, ūs, m. [accino, the attuning a thing; hence]
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a blast, signal (late Lat.):

    aeneatorum accentu,

    Amm. 16, 12, 36: id. 24, 4, 22; acutissimi tibiarum, Solin. 5 fin.
    B.
    In gramm., the accentuation of a word, accent, tone (post-Aug.): accentus, quos Graeci prosôdias vocant (so that it is a lit. transl. of the Gr. word, pros = ad, and ôidê = cantus), Quint. 1, 5, 22; 12, 10, 33; Diom. p. 425 Putsch.—
    II.
    Fig., intensity, violence:

    hiemis,

    Sid. Ep. 4, 6:

    doloris,

    Marc. Emp. 36.

    Lewis & Short latin dictionary > accentus

  • 2 accentus

    accent, intonation, accentuation, intensity, tone; signal, blast

    Latin-English dictionary > accentus

  • 3 acuo

    ăcŭo, ui, ūtum, 3, v. a. ( part. fut. acuturus, not used) [cf. 2. acer], to make sharp or pointed, to sharpen, whet.
    I.
    Lit.:

    ne stridorem quidem serrae audiunt, cum acuitur,

    Cic. Tusc. 1, 40; so,

    ferrum,

    Verg. A. 8, 386; Hor. C. 1, 2, 21:

    enses,

    Ov. M. 15, 776:

    gladium,

    Vulg. Deut. 32, 41:

    sagittas,

    id. Jer. 51, 11.— Poet.:

    fulmen,

    Lucr. 6, 278:

    dentes,

    Hor. C. 3, 20, 10; cf. Tib. 4, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    First, of the tongue, qs. to whet, i. e. to sharpen, exercise, improve:

    acuere linguam exercitatione dicendi,

    Cic. Brut. 97:

    linguam causis,

    Hor. Ep. 1, 3, 23; so Vulg. Psa. 139, 4; so in gen.: se, to exercise one's self, to make one's self ready:

    acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem,

    Cic. Att. 2, 7: mentem, ingenium, prudentiam, etc.; to sharpen:

    multa, quae acuant mentem, multa quae obtundant,

    Cic. Tusc. 1, 33; so id. Brut. 33; id. Phil. 2, 17; id. de Or. 1, 20.—
    B.
    Acuere aliquem (with or without ad aliquid), to spur on, incite, stir up, arouse:

    ad crudelitatem,

    Cic. Lig. 4; id. Fam. 15, 21:

    illos sat aetas acuet,

    Ter. Ad. 5, 3, 49; Cic. Rosc. Am. 33, 110:

    ita duae res, quae languorem afferunt ceteris, illum acuebant, otium et solitudo,

    id. Off. 3, 1; Liv. 28, 19:

    curis acuens mortalia corda,

    Verg. G. 1, 123:

    auditisque lupos acuunt balatibus agni,

    id. ib. 4, 435:

    quam Juno his acuit verbis,

    id. A. 7, 330.—
    C.
    Aliquid, to rouse up, kindle, excite (mostly poet.):

    saevus in armis Aeneas acuit Martem et se suscitat irā,

    Verg. A. 12, 108:

    iram,

    Vulg. Sap. 5, 21:

    studia,

    Val. Max. 2, 2, no. 3.—
    D.
    In gramm.: acuere syllabam, to give an acute accent to (opp. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22; cf. Prisc. Op. Min. 159 Lind.: accentus acutus ideo inventus est, quod acuat sive elevet syllabam.—Hence, ăcūtus, a, um, P.a., sharpened, made pointed; hence,
    A.
    Lit., sharp, pointed ( acer denotes natural sharpness, etc.: acutus, that produced by exertion, skill, etc.: sermo acer, impassioned, passionate; sermo acutus, pointed, acute discourse):

    vide ut sit acutus culter probe,

    Plaut. Mil. 5, 4:

    ferrum,

    Hor. A. P. 304:

    cuspis,

    Verg. A. 5, 208:

    gladius,

    Vulg. Psa. 56, 5:

    carex,

    Verg. G. 3, 231; elementa, i. e. pointed, jagged atoms (opp. to perplexa, connected), Lucr. 2, 463:

    nasus,

    Plaut. Cap. 3, 4, 114:

    oculi,

    of a pointed shape, id. Ps. 4, 7, 121:

    aures,

    pointed, Hor. C. 2, 19, 4:

    saxa,

    id. ib. 3, 27, 61; so Verg. A. 1, 45.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of the senses themselves, sharp, keen:

    oculos acrīs atque cicutos,

    Cic. Planc. 66:

    nares,

    Hor. S. 1, 3, 29; Cels. 2, 6.—
    b.
    Of objects affecting the senses, sharp, acute; of the voice, soprano or treble: inde loci lituus sonitus effudit acutos, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 116 Müll. (Ann. v. 522 ed. Vahl.):

    hinnitu,

    Verg. G. 3, 94:

    voces,

    id. Cir. 107; Ov. M. 3, 224:

    stridore,

    Hor. C. 1, 34, 15:

    vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipiunt,

    from the highest treble to the lowest base, Cic. de Or. 1, 59, 251; cf. ib. 3, 57, 216; Somn. Scip. 5; Rep. 6, 18.—
    c.
    In gen., of things affecting the body, of either heat or cold from their similar effects, keen, sharp, violent, severe:

    sol,

    Hor. Ep. 1, 10, 17:

    radii solis,

    Ov. H. 4, 159:

    gelu,

    Hor. C. 1, 9, 4; cf. Lucr. 1, 495; Verg. G. 1, 93; so,

    febris,

    Cels. 2, 4:

    morbus,

    id. 3 (opp. longus), rapid.— Subst. with gen.:

    acuta belli,

    violent, severe misfortunes of war, Hor. C. 4, 4, 76 (= graves belli molestias).—
    B.
    Fig.
    1.
    Of intellectual qualities, acute, clear-sighted, intelligent, sagacious (very freq.):

    Antisthenes homo acutus magis quam eruditus,

    Cic. Att. 12, 37; so id. de Or. 1, 51; id. N. D. 1, 16; Nep. Dion. 8, 1:

    homo ingenio prudentiāque acutissimus,

    Cic. de Or. 1, 39:

    acutae sententiae,

    id. Opt. Gen. Or. 2, 5:

    motus animorum ad excogitandum acuti,

    id. Or. 1, 113:

    studia,

    id. Gen. 50:

    conclusiones,

    Quint. 2, 20, 5.—
    2.
    In gramm.: accentus acutus, the acute accent (opp. gravis), Prisc. p. 159, ed. Lindem.— Comp. Plin. 13, 1, 2.— Adv.: ăcūte, sharply, keenly, acutely:. cernere, Lucr. 4, 804; ib. 811:

    conlecta,

    Cic. Deiot. 33:

    excogitat,

    id. Verr. 4, 147:

    respondeo,

    id. Cael. 17:

    scribo,

    id. Verr. 3, 20; so, ăcūtum:

    cernis,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    resonarent,

    ib. 8, 41: and, ăcūta: canis ululat, Enn. ap. Fest. p. 9 Müll. (Ann. 346 Vahl.).— Comp., Cic. Inv. 2, 16.— Sup., Cic. Off. 1, 44; id. Verr. 3, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > acuo

  • 4 acuta

    ăcŭo, ui, ūtum, 3, v. a. ( part. fut. acuturus, not used) [cf. 2. acer], to make sharp or pointed, to sharpen, whet.
    I.
    Lit.:

    ne stridorem quidem serrae audiunt, cum acuitur,

    Cic. Tusc. 1, 40; so,

    ferrum,

    Verg. A. 8, 386; Hor. C. 1, 2, 21:

    enses,

    Ov. M. 15, 776:

    gladium,

    Vulg. Deut. 32, 41:

    sagittas,

    id. Jer. 51, 11.— Poet.:

    fulmen,

    Lucr. 6, 278:

    dentes,

    Hor. C. 3, 20, 10; cf. Tib. 4, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    First, of the tongue, qs. to whet, i. e. to sharpen, exercise, improve:

    acuere linguam exercitatione dicendi,

    Cic. Brut. 97:

    linguam causis,

    Hor. Ep. 1, 3, 23; so Vulg. Psa. 139, 4; so in gen.: se, to exercise one's self, to make one's self ready:

    acueram me ad exagitandam hanc ejus legationem,

    Cic. Att. 2, 7: mentem, ingenium, prudentiam, etc.; to sharpen:

    multa, quae acuant mentem, multa quae obtundant,

    Cic. Tusc. 1, 33; so id. Brut. 33; id. Phil. 2, 17; id. de Or. 1, 20.—
    B.
    Acuere aliquem (with or without ad aliquid), to spur on, incite, stir up, arouse:

    ad crudelitatem,

    Cic. Lig. 4; id. Fam. 15, 21:

    illos sat aetas acuet,

    Ter. Ad. 5, 3, 49; Cic. Rosc. Am. 33, 110:

    ita duae res, quae languorem afferunt ceteris, illum acuebant, otium et solitudo,

    id. Off. 3, 1; Liv. 28, 19:

    curis acuens mortalia corda,

    Verg. G. 1, 123:

    auditisque lupos acuunt balatibus agni,

    id. ib. 4, 435:

    quam Juno his acuit verbis,

    id. A. 7, 330.—
    C.
    Aliquid, to rouse up, kindle, excite (mostly poet.):

    saevus in armis Aeneas acuit Martem et se suscitat irā,

    Verg. A. 12, 108:

    iram,

    Vulg. Sap. 5, 21:

    studia,

    Val. Max. 2, 2, no. 3.—
    D.
    In gramm.: acuere syllabam, to give an acute accent to (opp. gravem ponere), Quint. 1, 5, 22; cf. Prisc. Op. Min. 159 Lind.: accentus acutus ideo inventus est, quod acuat sive elevet syllabam.—Hence, ăcūtus, a, um, P.a., sharpened, made pointed; hence,
    A.
    Lit., sharp, pointed ( acer denotes natural sharpness, etc.: acutus, that produced by exertion, skill, etc.: sermo acer, impassioned, passionate; sermo acutus, pointed, acute discourse):

    vide ut sit acutus culter probe,

    Plaut. Mil. 5, 4:

    ferrum,

    Hor. A. P. 304:

    cuspis,

    Verg. A. 5, 208:

    gladius,

    Vulg. Psa. 56, 5:

    carex,

    Verg. G. 3, 231; elementa, i. e. pointed, jagged atoms (opp. to perplexa, connected), Lucr. 2, 463:

    nasus,

    Plaut. Cap. 3, 4, 114:

    oculi,

    of a pointed shape, id. Ps. 4, 7, 121:

    aures,

    pointed, Hor. C. 2, 19, 4:

    saxa,

    id. ib. 3, 27, 61; so Verg. A. 1, 45.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of the senses themselves, sharp, keen:

    oculos acrīs atque cicutos,

    Cic. Planc. 66:

    nares,

    Hor. S. 1, 3, 29; Cels. 2, 6.—
    b.
    Of objects affecting the senses, sharp, acute; of the voice, soprano or treble: inde loci lituus sonitus effudit acutos, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 116 Müll. (Ann. v. 522 ed. Vahl.):

    hinnitu,

    Verg. G. 3, 94:

    voces,

    id. Cir. 107; Ov. M. 3, 224:

    stridore,

    Hor. C. 1, 34, 15:

    vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipiunt,

    from the highest treble to the lowest base, Cic. de Or. 1, 59, 251; cf. ib. 3, 57, 216; Somn. Scip. 5; Rep. 6, 18.—
    c.
    In gen., of things affecting the body, of either heat or cold from their similar effects, keen, sharp, violent, severe:

    sol,

    Hor. Ep. 1, 10, 17:

    radii solis,

    Ov. H. 4, 159:

    gelu,

    Hor. C. 1, 9, 4; cf. Lucr. 1, 495; Verg. G. 1, 93; so,

    febris,

    Cels. 2, 4:

    morbus,

    id. 3 (opp. longus), rapid.— Subst. with gen.:

    acuta belli,

    violent, severe misfortunes of war, Hor. C. 4, 4, 76 (= graves belli molestias).—
    B.
    Fig.
    1.
    Of intellectual qualities, acute, clear-sighted, intelligent, sagacious (very freq.):

    Antisthenes homo acutus magis quam eruditus,

    Cic. Att. 12, 37; so id. de Or. 1, 51; id. N. D. 1, 16; Nep. Dion. 8, 1:

    homo ingenio prudentiāque acutissimus,

    Cic. de Or. 1, 39:

    acutae sententiae,

    id. Opt. Gen. Or. 2, 5:

    motus animorum ad excogitandum acuti,

    id. Or. 1, 113:

    studia,

    id. Gen. 50:

    conclusiones,

    Quint. 2, 20, 5.—
    2.
    In gramm.: accentus acutus, the acute accent (opp. gravis), Prisc. p. 159, ed. Lindem.— Comp. Plin. 13, 1, 2.— Adv.: ăcūte, sharply, keenly, acutely:. cernere, Lucr. 4, 804; ib. 811:

    conlecta,

    Cic. Deiot. 33:

    excogitat,

    id. Verr. 4, 147:

    respondeo,

    id. Cael. 17:

    scribo,

    id. Verr. 3, 20; so, ăcūtum:

    cernis,

    Hor. S. 1, 3, 26:

    resonarent,

    ib. 8, 41: and, ăcūta: canis ululat, Enn. ap. Fest. p. 9 Müll. (Ann. 346 Vahl.).— Comp., Cic. Inv. 2, 16.— Sup., Cic. Off. 1, 44; id. Verr. 3, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > acuta

  • 5 accantus

    accantus, ūs, m., = accentus, Mart. Cap. 3, p. 60; Bed. de Metris, p. 2358 Putsch.

    Lewis & Short latin dictionary > accantus

  • 6 accentiuncula

    accentĭuncŭla, ae, dim. f. [accentus], accent, Gell. 13, 6, as a transl. of the Gr. prosôdia.

    Lewis & Short latin dictionary > accentiuncula

  • 7 anima

    ănĭma, ae, f. ( gen. animāï, Lucr. 1, 112; 3, 150 et saep.; cf. Neue, Formenl. I. p. 12; Lachm. ad Lucr. 1, 29; dat. and abl. plur. regul. animis, Cic. Fam. 14, 14; Lact. Inst. 6, 20, 19; 7, 2, 1; Arn. 2, 18; 2, 30; 2, 33; Aug. Civ. Dei, 13, 18; 13, 19; id. Ver. Relig. 22, 43:

    animabus, only in eccl. and later Lat.,

    Vulg. Exod. 30, 12; ib. Psa. 77, 18; ib. Matt. 11, 29; ib. Heb. 13, 17 et saep.; Tert. adv. Marc. 4, 34; id. Anim. 33 al.; Aug. Civ. Dei, 19, 23; Prud. c. Symm. 1, 531; Aus. Rer. Odyss. 11; Serv. ad Verg. A. 6, 136 al.; Neue, Formenl. I. p. 29) [v. animus], pr. that which blows or breathes; hence,
    I.
    Lit., air, a current of air, a breeze, wind (mostly poet.):

    ne quid animae forte amittat dormiens,

    Plaut. Aul. 2, 4, 23 sq.: vela ventorum animae immittere, Att. ap. Non. p. 234, 9 (Trag. Rel. p. 137 Rib.):

    aurarum leves animae,

    Lucr. 5, 236:

    prece quaesit Ventorum pavidus paces animasque secundas,

    he anxiously implores a lull in the winds and a favoring breeze, id. 5, 1229:

    impellunt animae lintea,

    Hor. C. 4, 12, 2:

    Ne dubites quin haec animaï turbida sit vis,

    Lucr. 6, 693: Quantum ignes animaeque [p. 121] valent (of the wind in the workshop of Vulcan), Verg. A. 8, 403.—Also of a flame of fire (blowing like the air): noctilucam tollo, ad focum fero, inflo; anima reviviscit, Varr. ap. Non. p. 234, 5.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the air, as an element, like fire, water, and earth (mostly poet.): aqua, terra, anima et sol, Enn. ap. Varr. R. R. 1, 4, 1:

    qui quattuor ex rebus posse omnia rentur, Ex igni, terrā atque animā, procrescere et imbri,

    Lucr. 1, 715:

    ut, quem ad modum ignis animae, sic anima aquae, quodque anima aquae, id aqua terrae proportione redderet. Earum quattuor rerum etc.,

    Cic. Tim. 5:

    utrum (animus) sit ignis, an anima, an sanguis,

    id. Ac. 2, 39, 124:

    si anima est (animus), fortasse dissipabitur,

    id. Tusc. 1, 1, 24; 1, 25, 6:

    si deus aut anima aut ignis est, idem est animus hominis,

    id. ib. 1, 26, 65:

    animus ex inflammatā animā constat, ut potissimum videri video Panaetio,

    id. ib. 1, 18, 42:

    Semina terrarumque animaeque,

    Verg. E. 6, 32.—
    B.
    The air inhaled and exhaled, breath (concr.); while spiritus denotes orig. breathing (abstr.; very freq. in prose and poetry); cf. Cic. N. D. 2, 54, 136:

    excipiat animam eam, quae ducta sit spiritu,

    Plaut. As. 5, 2, 44:

    animam compressi, aurem admovi,

    Ter. Phorm. 5, 6, 28 Ruhnk.:

    animam recipe,

    take breath, id. Ad. 3, 2, 26:

    cum spiritus ejus (sc. Demosthenis) esset angustior, tantum continendā animā in dicendo est assecutus, ut, etc.,

    Cic. de Or. 1, 61, 261:

    ne circuitus ipse verborum sit longior quam vires atque anima patiatur,

    id. ib. 3, 49, 191; 3, 46, 181; id. N. D. 2, 54, 136: fetida anima nasum oppugnat, Titin. ap. Non. p. 233, 5 (Com. Rel. p. 136 Rib.); Caecil. ib. 9:

    qui non modo animum integrum, sed ne animam quidem puram conservare potuisset,

    Cic. Verr. 2, 3, 58: animas et olentia Medi Ora fovent illo, with this the Medes correct their breath, etc., Verg. G. 2, 134:

    respiramen iterque Eripiunt animae,

    Ov. M. 12, 143; cf. id. F. 1, 425:

    animae gravitas,

    bad smell of the breath, Plin. 20, 9, 35, § 91; cf. id. 11, 37, 72, § 188; 22, 25, 64, § 132 al.:

    artavit clusitque animam,

    Luc. 4, 370; so Tac. A. 6, 50:

    spes illorum abominatio animae,

    Vulg. Job, 11, 20.—Of breath exhaled:

    inspirant graves animas,

    Ov. M. 4, 498.— Of the air breathed into a musical instrument, a breath of air, Varr. ap. Non. p. 233. 13.—Since air is a necessary condition of life,
    C.
    1.. The vital principle, the breath of life:

    animus est, quo sapimus, anima, quā vivimus,

    Non. p. 426, 27 (hence anima denotes the animal principle of life, in distinction from animus, the spiritual, reasoning, willing principle; very freq. in Lucr. and class.): Mater est terra, ea parit corpus, animam aether adjugat, Pac. ap. Non. p. 75, 11 (Trag. Rel. p. 88 Rib.):

    tunc cum primis ratione sagaci, Unde anima atque animi constet natura, videndum,

    whence spring life and the nature of the mind, Lucr. 1, 131; 3, 158 sq.; so id. 3, 417 sq.; 3, 565; 3, 705; 2, 950; 4, 922; 4, 944; 4, 959; 6, 798; 6, 1223;

    6, 1233 et saep.: deus totus est sensuus, totus visuus, totus audituus, totus animae, totus animi, totus sui,

    Plin. 2, 7, 5, § 14 Jan:

    quaedam (animantia) animum habent, quaedam tantum animam,

    Sen. Ep. 58:

    anima omnis carnis in sanguine est,

    Vulg. Lev. 17, 14 al. —Hence,
    2.
    In gen., life:

    cum anima corpus liquerit,

    Att. Trag. Rel. p. 214 Rib.:

    Animae pauxillulum in me habet,

    Naev. Com. Rel. p. 14 Rib.: Date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 31 (Trag. Rel. p. 37 Rib.): me dicabo atque animam devōvo (i. e. devovero) hostibus, Att. ap. Non. p. 98, 12 (Trag. Rel. p. 283 Rib.):

    conficit animam vis volneris,

    Att. Trag. Rel. p. 209 Rib.:

    adimere animam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 137; so id. Men. 5, 5, 7:

    exstinguere,

    Ter. Ad. 3, 2, 16:

    relinquere,

    id. ib. 3, 4, 52:

    edere,

    Cic. Sest. 38:

    de vestrā vitā, de conjugum vestrarum ac liberorum animā judicandum est,

    id. Cat. 4, 9, 18:

    si tibi omnia sua praeter animam tradidit,

    id. Rosc. Am. 50:

    libertas et anima nostra in dubio est,

    Sall. C. 52, 6:

    pauci, quibus relicta est anima, clausi in tenebris, etc.,

    id. J. 14, 15; cf.

    retinere,

    id. ib. 31, 20:

    de manu viri et fratris ejus requiram animam hominis,

    Vulg. Gen. 9, 5; ib. Matt. 2, 20; ib. 1 Cor. 14, 7:

    animam agere,

    to give up the ghost, to die, Cic. Tusc. 1, 9, 19;

    so also efflare,

    to expire, id. ib.; id. Mil. 18 fin.; Suet. Aug. 99; so,

    exhalare,

    Ov. M. 15, 528; and, exspirare, id. ib. 5, 106 (cf. in Gr. thumon apopneein, psuchên ekpneein, bion apopsuchein, etc.):

    deponere,

    Nep. Hann. 1, 3:

    ponere,

    Vulg. Joan. 10, 17; 13, 27:

    amittere,

    Lucr. 6, 1233:

    emittere,

    Nep. Epam. 9, 3 Br. (so in Gr. aphienai tên psuchên):

    proicere,

    Verg. A. 6, 436:

    purpuream vomit ille animam, said of a wounded man,

    id. ib. 9, 349.—In Vulg. Matt. 16, 25 and 26, anima in v. 25 seems to pass to the higher meaning, soul, (cf. infra, II. D.) in v. 26, as hê psuchê in the original also can do.— Poet.:

    anima amphorae,

    the fumes of wine, Phaedr. 3, 1: Ni ego illi puteo, si occepso, animam omnem intertraxero, draw up all the life of that well, i. e. draw it dry, Plaut. Am. 2, 2, 41.— Trop.:

    corpus imperii unius praesidis nutu, quasi animā et mente, regeretur,

    Flor. 4, 3:

    accentus quasi anima vocis est,

    Pompon. p. 67 Lind.—Prov.: animam debere, to owe life itself, of one deeply in debt:

    quid si animam debet?

    Ter. Phorm. 4, 3, 56 (Graecum proverbium: kai autên tên psuchên opheilei, Don.).—Metaph., applied to plants and other things possessing organic life, Sen. Ep. 58; so Plin. 17, 21, 35, § 152; 31, 1, 1, § 3; 14, 1, 3, § 16 al.—
    3.
    Meton., a creature endowed with anima, a living being: ova parere solet genu' pennis condecoratum, non animam, Enn. ap. Varr. L. L. 5, 10, 18:

    hi (deos) fibris animāque litant,

    Stat. Th. 2, 246; Vulg. Gen. 2, 7; ib. Josh. 11, 11; ib. Luc. 9, 56; ib. Act. 2, 43 et saep.:

    animae rationis expertes,

    Lact. 3, 8.—So esp. of men (as we also say souls for persons; poet. or in post-Aug. prose):

    egregias animas, quae sanguine nobis Hanc patriam peperere suo, etc.,

    Verg. A. 11, 24:

    animae quales nec candidiores, etc.,

    Hor. S. 1, 5, 41; Luc. 5, 322:

    vos Treveri et ceterae servientium animae,

    ministering spirits, Tac. H. 4, 32.—So in enumerations in eccl. Lat.:

    hos genuit Jacob sedecim animas,

    Vulg. Gen. 46, 18; 46, 22; ib. Act. 2, 41; 7, 14.—Of slaves (eccl. Lat.):

    merces animarum hominum,

    Vulg. Apoc. 18, 13 (after the use of hê psuchê and). —Hence, also, souls separated from the body, the shades of the Lower World, manes: Unde (ex Averno) animae excitantur, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    tu pias laetis animas reponis Sedibus,

    Hor. C. 1, 10, 17; cf. id. S. 1, 8, 29:

    animamque sepulcro Condimus,

    Verg. A. 3, 67; Ov. M. 7, 612; so id. ib. 8, 488; 10, 41; 14, 411; 15, 158; Suet. Caes. 88; so,

    vita: tenuīs sine corpore vitas volitare,

    Verg. A. 6, 292.—So in eccl. Lat. of departed spirits:

    timete eum, qui potest animam et corpus perdere in Gehennam,

    Vulg. Matt. 10, 28 bis:

    non derelinques animam meam in Inferno,

    ib. Act. 2, 27; ib. Apoc. 6, 9; 20, 4.—
    4.
    As expressive of love:

    vos, meae carissimae animae,

    my dearest souls, Cic. Fam. 14, 14; 14, 18:

    Pro quā non metuam mori, Si parcent animae fata superstiti,

    the dear surviving life, Hor. C. 3, 9, 12; cf.:

    animae dimidium meae,

    id. ib. 1, 3, 8:

    meae pars animae,

    id. ib. 2, 17, 5.—
    D.
    Sometimes for animus, as the rational soul of man.
    a.
    The mind as the seat of thought (cf. animus, II. A.):

    anima rationis consiliique particeps,

    Cic. N.D.1, 31, 87:

    causa in animā sensuque meo penitus affixa atque insita,

    id. Verr. 2, 5, 53:

    ingenii facinora, sicut anima, immortalia sunt,

    Sall. J. 2, 2.—So often in eccl. Lat.:

    ad te Domine, levavi animam meam,

    Vulg. Psa. 24, 1; 102, 1; 118, 129:

    magnificat anima mea Dominum,

    ib. Luc. 1, 46; ib. Act. 15, 24 al.—
    b.
    As the seat of feeling (cf. animus, II. B.): sapimus animo, fruimur animā: sine animo anima est debilis, Att. ap. Non. p. 426, 29 (Trag. Rel. p. 175 Rib.):

    desiderat anima mea ad te, Deus,

    Vulg. Psa. 41, 2:

    tristis est anima mea,

    ib. Matt. 26, 38; ib. Joan. 10, 27 et saep.—
    E.
    For consciousness (cf. animus, II. A. 3. and conscientia, II. A.):

    cum perhibetur animam liquisse,

    Lucr. 3, 598; in this phrase animus is more common.

    Lewis & Short latin dictionary > anima

  • 8 moderamentum

    mŏdĕrāmentum, i, n. [id.], a means of guidance, a guide:

    accentus moderamenta vocum,

    Gell. 13, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > moderamentum

  • 9 prosodia

    prŏsōdĭa, ae, f.,=prosôidia, the tone or accent of a syllable (ante-class.), Varr. ap. Gell. 18, 12, 8: accentus quas Graeci prosôidias vocant, Quint. 1, 5, 22.

    Lewis & Short latin dictionary > prosodia

  • 10 rigor

    rĭgor, ōris, m. [rigeo], stiffness, inflexibility, rigidity, numbness, hardness, firmness, rigor (not freq. till after the Aug. per.; not in Cic.; cf. durities).
    I.
    Lit.:

    tandem bruma nives affert pigrumque rigorem,

    Lucr. 5, 746:

    cervicis,

    stiffness, rigidity, Plin. 28, 12, 52, § 192; 32, 8, 28, § 89; cf.:

    immobilis faciei,

    Quint. 9, 3, 101:

    vultus (in portraits),

    Plin. 35, 9, 35, § 58:

    nervorum,

    i. e. a cramp, spasm, Cels. 2, 1 and 7; so too simply rigor; and in plur., Plin. 26, 12, 81, § 130; 35, 6, 27, § 46.—
    B.
    Esp.
    1.
    A straight course or direction:

    fluminis,

    Dig. 43, 12, 1, § 5; cf.

    stillicidii,

    ib. 8, 2, 41; hence, in the agrimensores, a straight line or course (opp. flexus), Front. Expos. Form. p. 38 Goes.; Aggen. Limit. p. 46 fin.; Sicul. Fl. p. 5; Front. Colon. p. 120 al.—
    2.
    Hardness, firmness:

    auri,

    Lucr. 1, 492:

    ferri,

    Verg. G. 1, 143:

    saxorum,

    Ov. M. 1, 401 (with durities):

    lapidis,

    Plin. 36, 16, 25, § 126:

    arborum,

    Vitr. 2, 9; Plin. 16, 40, 77, § 209; Col. 4, 16, 4 al.—
    II.
    Transf., the stiffness produced by cold, for cold itself, chilliness, Lucr. 5, 640; 6, 368 (opp. calor); 307 (opp. ignis); cf.

    Alpinus,

    Ov. M. 14, 794:

    septentrionis,

    Tac. A. 2, 23:

    caeli et soli,

    Plin. 17, 24, 37, § 217:

    recentissimus aquae,

    Col. 9, 14, 7:

    torpentibus rigore nervis,

    Liv. 21, 58 fin. et saep.—
    III.
    Trop., hardness, inflexibility, stiffness, roughness, severity, rigor (cf.:

    severitas, asperitas, morositas): accentus rigore quodam minus suaves habemus,

    Quint. 12, 10, 33 (cf. rigidus, II. init.):

    te tuus iste rigor, positique sine arte capilli... decet,

    rudeness, Ov. H. 4, 77:

    nocuit antiquus rigor et nimia severitas,

    Tac. H. 1, 18 fin.:

    animi,

    id. A. 6, 50; cf. Plin. 7, 19, 18, § 79; Sen. Ira, 1, 16, 13 (opp. constantia):

    disciplinae veteris,

    Tac. H. 1, 83:

    juris,

    Dig. 49, 1, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > rigor

  • 11 suavis

    suāvis, e (sŭāves, trisyl., Sedul. 1, 274), adj. [Gr. root had-, handanô, to please; hêdus, sweet; Sanscr. svad-, taste; cf. suadeo], sweet, pleasant, agreeable, grateful, delightful (freq. and class.; cf.: dulcis, jucundus).
    I.
    As affecting the senses:

    quod suave est aliis, aliis fit amarum,

    Lucr. 4, 658:

    odor suavis et jucundus,

    Cic. Verr. 2, 3, 9, § 23:

    elixus esse quam assus soleo suavior,

    Plaut. Most. 5, 1, 66:

    vidimus et merulas poni et sine clune palumbes, Suaves res, si, etc.,

    Hor. S. 2, 8, 92:

    suaviores aquae,

    Plin. 20, 11, 44, § 114:

    radix suavissimi gustūs et odoris,

    id. 25, 9, 64, § 110:

    spiritus unguenti,

    Lucr. 3, 223:

    tibi suavis daedala tellus Summittit flores,

    id. 1, 7:

    anima, Phaedr, 3, 1, 5: suavior et lenior color,

    Plin. 9, 41, 65, § 140: sonus Egeriai, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll.:

    cantus,

    Plaut. Cas. 4, 3, 2:

    cantatio,

    id. Stich. 5, 5, 19:

    sermo,

    id. As. 5, 1, 8:

    accentus,

    Quint. 12, 10, 33:

    appellatio litterarum,

    id. 11, 3, 35:

    vox,

    Gell. 19, 9, 10:

    sopor,

    Lucr. 4, 453.— Poet., suave, adv., sweetly, agreeably, pleasantly:

    suave locus voci resonat conclusus,

    Hor. S. 1, 4, 76:

    suave rubens hyacinthus,

    Verg. E. 3, 63:

    rubenti Murice,

    id. ib. 4, 43.—
    II.
    As affecting the mind or feelings (cf.: gratus, jucundus): doctus, fidelis, Suavis homo, facundus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 250 Vahl.); so,

    homo,

    Ter. Phorm. 2, 3, 64:

    mea suavis, amabilis, amoena Stephanium,

    Plaut. Stich. 5, 4, 54:

    comes, benigni, faciles, suaves homines esse dicuntur, qui erranti comiter monstrant viam, benigne, non gravate,

    Cic. Balb. 16, 36; cf.:

    suavis, sicut fuit, videri maluit quam gravis,

    id. Brut. 9, 38:

    amor suavissimus,

    Plaut. Cist. 1, 3, 45:

    amicitia,

    Lucr. 1, 141:

    inter nos conjunctio,

    Cic. Fam. 13, 26, 1:

    suavis suaviatio,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 12; id. Ps. 1, 1, 63:

    hunc diem suavem Meum natalem agitemus amoenum,

    id. Pers. 5, 1, 16:

    modus,

    id. Cist. 1, 1, 17.—Suave est with subj.-clause:

    ut rei servire suave est!

    Plaut. Truc. 2, 3, 21:

    tibi porro ut non sit suave vivere,

    Ter. Heaut. 3, 1, 73:

    suave, mari magno... E terrā magnum alterius spectare laborem,

    Lucr. 2, 1: non quin mihi suavissimum sit... tuae memoriae dare operam, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1.—Hence, adv.: suāvĭ-ter, sweetly, agreeably, pleasantly, delightfully (class.).
    1.
    To the senses:

    video quam suaviter voluptas sensibus nostris blandiatur,

    Cic. Ac. 2, 45, 139:

    nec tam bene quam suaviter loquendo,

    id. de Or. 3, 11, 43; cf.

    dicere,

    id. Brut. 29, 110.— Sup.:

    suavissime legere,

    Plin. Ep. 3, 15, 3:

    peucedanum odore suaviter gravi,

    Plin. 25, 9, 70, § 118.—
    2.
    To the mind, etc.:

    secunda jucunde ac suaviter meminerimus,

    Cic. Fin. 1, 17, 57:

    epistula copiose et suaviter scripta,

    id. Fam. 15, 21, 4; cf. sup.:

    litterae suavissime scriptae,

    id. ib. 13, 18, 1:

    quid agis, dulcissime rerum? Suaviter, ut nunc est, inquam,

    Hor. S. 1, 9, 5; Petr. 71, 10; 75, 8:

    sicut tu amicissime et suavissime optas,

    Cic. Fam. 3, 12. [p. 1772]

    Lewis & Short latin dictionary > suavis

  • 12 tenor

    tĕnor, ōris, m. [teneo, II. B.], a holding on, holding fast; hence, an uninterrupted course, career, tenor (mostly post-Aug.; cf.: cursus, ordo).
    I.
    In gen.: hasta fugit servatque cruenta tenorem, keeps its course, Verg. A. 10, 340:

    (aulaea) placido educta tenore Tota patent,

    by a steady motion, Ov. M. 3, 113:

    hic tibi versandus tenor est,

    id. A. A. 2, 729:

    interrumpere tenorem rerum,

    Liv. 41, 15, 7:

    pugnae,

    id. 8, 38, 11:

    tenorem pugnae servabant,

    id. 30, 18:

    tenor vitae,

    Ov. H. 17, 14; Liv. 40, 12, 7:

    fati,

    Ov. H. 7, 112:

    eundem tenorem servare,

    Col. Arb. 2, 2:

    unus tenor algoris aestūsve,

    Plin. 14, 2, 4, § 27:

    eodem tenore duo insequentes consulatus gessi,

    Liv. 7, 40, 9; cf.:

    eodem consiliorum tenore,

    id. 22, 15, 1:

    uno et perpetuo tenore juris semper usurpato, numquam intermisso,

    id. 35, 16;

    austeritatis (in smaragdis),

    Plin. 37, 5, 18, § 67:

    tenorem in narrationibus servant,

    connection, Quint. 10, 7, 6:

    cum quantum, quale interrogantes gravi, comparantes acuto tenore concludunt,

    i. e. tone, accent, id. 1, 5, 26; cf. in plur.:

    adhuc difficilior observatio est per tenores vel accentus,

    id. 1, 5, 22; cf.

    § 26: vel heroos gressu truncare tenores,

    i. e. mingle pentameters with heroic verses, Stat. S. 5, 3, 99.—
    B.
    Adverb.: uno tenore, in one course or direction, uninterruptedly, uniformly: isque (stilus medius) uno tenore, ut aiunt, in dicendo fluit, * Cic. Or. 6, 21:

    brevis profecto res est, si uno tenore peragitur,

    Liv. 5, 5, 7:

    uno tenore fidem colere,

    id. 22, 37, 10:

    tenore uno in mediam aciem illati,

    id. 22, 47, 6; cf.:

    hi mores eaque caritas patriae per omnes ordines velut tenore uno pertinebat,

    id. 23, 49, 3: so,

    uno velut tenore,

    id. 2, 42, 8.—
    II.
    In partic., in the later jurid. lang., the connection, contents, sense, tenor of a law:

    pro tenore legis Aquiliae,

    Dig. 9, 2, 56:

    pro tenore S C Claudiani,

    Paul. Sent. 2, 21, 18:

    auctorum verba emendare tenore sententiae perseverante, non est prohibitum,

    Dig. 42, 1, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > tenor

См. также в других словарях:

  • Accentus — can refer to: * accentus (fallacy), a fallacy of ambiguity, where the ambiguity arises from the emphasis (accent) placed on a word or phrase. * Accentus Ecclesiasticus, a Church music term …   Wikipedia

  • Accentus — Accentus  французский камерный хор, основанный и возглавленный в 1991 году дирижёром Лоранс Экильбе. Состоит из 32 исполнителей. В репертуар хора входят как классические сочинения, начиная с эпохи барокко, так и, прежде всего, новейшая… …   Википедия

  • accentus — (izg. akcèntus) m DEFINICIJA glazb. način na koji se u liturgijskom pjevanju izvode tekstovi recitativnog karaktera: pjevač recitira na jednom stalnom tonu, uz male promjene, opr. concentus ETIMOLOGIJA lat.: naglasak …   Hrvatski jezični portal

  • Accentus — Chœur de chambre Accentus Pour les articles homonymes, voir Chœur. Accentus Alias Chœur de chambre Accentus Pays d’origine …   Wikipédia en Français

  • Accentus — Der Accentus (Lesestil) ist neben dem Concentus die zweite bedeutende Stilart im Gregorianischen Choral. Er wird für Lesungen des Evangeliums, im Rahmen des Psalmodierens etc. verwendet. Die sehr schlichten Melodien werden nach vorgegebenen… …   Deutsch Wikipedia

  • Accentus — Ac|cen|tus 〈[aktsɛ̣ntus] m.; , ; Mus.〉 rezitierend vorgetragene Form des gregorianischen Chorals; Ggs Concentus [lat., „Betonung“] * * * Accẹntus   [lateinisch] der, / , Musik: in der katholischen und evangelischen Kirche seit dem 16.… …   Universal-Lexikon

  • Accentus — Ac|cen|tus [ak tsɛn...] der; , [...tu:s] <aus lat. accentus, eigtl. »das Antönen, Blasen«> liturgischer Sprechgesang; Ggs. ↑Concentus …   Das große Fremdwörterbuch

  • accentus — akˈsentəs noun (plural accentus) Etymology: Medieval Latin, from Latin, accent : the part of the church service sung or recited by the priest and his assistants at the altar usually in monotone contrasted with concentus …   Useful english dictionary

  • Accentus Ecclesiasticus — • Parts of the liturgy the priest, or the deacon, or subdeacon, or the acolyte sang alone Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Accentus Ecclesiasticus     Accentus Ecclesiasticus …   Catholic encyclopedia

  • Accentus Austria — ist ein 1988 in Wien (Österreich) von Thomas Wimmer gegründetes Ensemble. Die Ensemblemitglieder treten in unterschiedlichen Besetzungen auf. Zu einzelnen Programmen werden auch Gastmusiker hinzugezogen. Thomas Wimmer spielt Viola da gamba, Fidel …   Deutsch Wikipedia

  • Accentus ecclesiastici — Accentus ecclesiastici, der Vortrag der Orationen, Collecten, Lectionen, Prophetien, Martyrologien, Episteln und Evangelien in ihren eigenthümlichen Modulationen, welche sich theils nach der Interpunktion, theils nach dem Charakter des Festes… …   Herders Conversations-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»